เหตุลดโทษในประมวลกฎหมายอาญา
โดยอาจารย์ ดร. มาตาลักษณ์ ออรุ่งโรจน์
เหตุลดโทษในประมวลกฎหมายอาญา
มี 3 กรณีดังนี้
1. บันดาลโทสะ (มาตรา 72) 2. ความไม่รู้กฎหมาย (มาตรา 64) 3. เหตุบรรเทาโทษอื่นๆ
1. บันดาลโทสะ (มาตรา 72)
มีหลักเกณฑ์ที่สำคัญ 3 ประการ คือ
-ถูกข่มเหงอย่างร้ายแรง ด้วยเหตุอันไม่เป็นธรรม
-การที่ถูกข่มเหงนั้น เป็นเหตุให้ ผู้กระทำบันดาลโทสะ
-ผู้กระทำได้กระทำ ความผิด ต่อผู้ข่มเหง ในขณะบันดาลโทสะ
ผล : ศาล “จะ” ลงโทษผู้กระทำน้อยกว่าที่กม. กำหนดไว้สำหรับความผิดนั้นเพียง
1. ถูกข่มเหงอย่างร้ายแรงด้วยเหตุอ
ความหมาย :
“การข่มเหง” คือ การใช้วิธีรังแกหรือรบกวนให้ผู้
ข้อสังเกต : การข่มเหงต้องเกิดจากต้องเกิดจา
“ร้ายแรง” : การพิจารณาว่าเป็นการข่มเหงในเร
“ด้วยเหตุอันไม่เป็นธรรม” คือ กระทำโดยปราศจากเหตุผล
ข้อสังเกต :
“ข่มเหงอย่างร้ายแรงด้วยเหตุอัน
“การข่มเหงด้วยเหตุอันไม่เป็นธร
ex พ่อตา – ลูกเขย , น้า – หลาน , พ่อ – ลูก , สามี – ภรรยา (แต่เพื่อนสนิทของสามีไม่ได้)
* การข่มเหงด้วยเหตุอันไม่เป็นธรร
ข้อยกเว้น
- ถ้าผู้ที่บันดาลโทสะเป็นฝ่ายก่อ
- การวิวาทหรือสมัครใจเข้าต่อสู้ท
- การกระทำความผิดโดยจำเป็นตาม ม. 69 เป็นการกระทำที่ผิดกม. เพียงแต่ ก.ม. ยกเว้นโทษ จึงอาจถือ ว่าเป็นการข่มเหงอย่างร้ายแรงด้
ex อ้นขู่ว่าจะยิงอ้วน หากจะไม่ใช้ไม้ตีหัวอุ้ย อ้วนทำตาม เพราะกลัวถูกยิง เมื่ออ้วนตีหัวอุ้ยแตกอ้วนจึงวิ
ข้อสังเกต :
การพิจารณาว่าผู้กระทำบันดาลโทส
การบันดาลโทสะ อาจเกิดขึ้นหลังจากการข่มเหง ได้ผ่านพ้นไปนานแล้วก็ได้
การบันดาลโทสะ อาจจะ เกิดจากคำบอกเล่าก็ได้ ไม่จำเป็นที่ผู้กระทำความผิดต้อ
เมื่อทราบเหตุข่มเหงแล้ว ต้องบันดาลโทสะทันที หากทราบเหตุแล้วยังไม่บันดาลโทส
3. ผู้กระทำได้กระทำในขณะบันดาลโทส
ข้อสังเกต : หลักการวินิจฉัยเป็นการกระทำควา
“ในขณะบันดาลโทสะ” หมายถึง กระทำในระยะเวลาต่อเนื่องกระชั้
ต้องเป็นการกระทำต่อผู้ข่มเหงเท
ต้องเป็นการกระทำโดยมี “เจตนาธรรมดา” กล่าวคือ ประสงค์ต่อผล หรือเล็งเห็นผล หรือพลาด และมี “เจตนาพิเศษ” เพราะถูกข่มเหงอย่างร้ายแรงด้วย
2. ความไม่รู้กฎหมาย (มาตรา 64)
ความไม่รู้กฎหมาย (ม.64) : โดยปกติบุคคลจะอ้างว่า ไม่รู้กม.ไม่ได้ เว้นแต่ ความผิดที่ ก.ม.ห้าม (Mala prohibita) เพราะเป็น กม.ที่มีลักษณะพิเศษที่บทบัญญัต
ข้อสังเกต ทางทฤษฎีบอกว่าควรเป็นเหตุยกเว้
3. เหตุบรรเทาโทษอื่นๆ
ศาลพิจารณาโดยอาศัยข้อเท็จจริงป
Ex :
- ป้องกันเกินสมควรแก่เหตุ
- กระทำด้วยความจำเป็น แต่เกินขอบเขต
- ไม่เคยกระทำความผิดมาก่อน
- เป็นบุคคลผู้บำเพ็ญประโยชน์แก่ส
- กระทำผิดด้วยความยากแค้นลำเค็ญ
- กระทำความผิดด้วยความมึนเมา (ที่ไม่เข้าข้อยกเว้นตาม ก.ม.)
No comments:
Post a Comment