ผู้เสียหายในคดีจำนำรถ

จากข่าวที่เกิดขึ้นในช่วงนี้ค่อนข้างมาก คือ มีพวกแกงค์รับจำรถ โดยออกประกาศกับคนทั่วไปว่า หากใครต้องการเงินด่วน เงินสด สามารถนำรถมาจำนำได้โดยที่รถคันดังกล่าวแม้ยังผ่อนไม่หมดก็สามารถนำมาจำนำได้ และก็มีผู้คนที่หลงเชื่อแกงค์พวกนี้ นำรถไปจำ ทั้งที่รถยังติดสัญญากับไฟแนนซ์อยู่ กล่าวคือ ยังผ่อนไม่หมด

เมื่อนำรถไปจำนำแล้ว ในกรณีที่จ่ายเงินต้นและดอกเบี้ยตามสัญญาแล้ว ปรากฎว่าพวกแกงค์จำนำรถพวกนี้ไม่ยอมคืนรถ แรกก็พลัดผ่อนไปเรื่อย ๆ จนสุดท้ายก็เงียบหาย ติดต่อไม่ได้

ดังนั้น ผู้เช่าซื้อที่นำรถไปจำนำจึงเกิดความทุกข์ เพราะรถหายไป อีกทั้งยังต้องผ่อนรถต่อ

ในเรื่องดังกล่าวมีปัญหาในทางกฎหมายที่น่าสนใจหลายประเด็น

เมื่อผู้เช่าซื้อรู้ตัวว่าถูกโกงรถไปแจ้งความร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน พนักงานสอบสวนมักจะไม่รับแจ้งความ โดยอ้างว่า ผู้เช่าซื้อไม่ใช่ผู้เสียหาย เพราะไม่ใช่เจ้าของ ซึ่งในประเด็นนี้ ศาลได้ตัดสินไว้หลายคดี ว่าผู้เช่าซื้อเป็นผู้เสียหายที่มีสิทธิร้องทุกข์ได้

เช่น

ฎีกาที่ 7832/2556
จำเลยกับพวกร่วมกันยักยอกรถยนต์ของผู้เสียหายที่ 1 ซึ่งเป็นผู้ให้เช่าซื้อ ขณะอยู่ในความครอบครองของผู้เสียหายที่ 2 ซึ่งเป็นผู้เช่าซื้อ เมื่อในขณะกระทำความผิดผู้เสียหายที่ 2 เป็นผู้มีสิทธิครอบครองใช้ประโยชน์รถยนต์ที่เช่าซื้อดังกล่าว การกระทำของจำเลยกับพวกย่อมทำให้ผู้เสียหายที่ 2 ได้รับความเสียหายโดยตรง แม้ผู้เสียหายที่ 2 จะไปแจ้งความร้องทุกข์ในฐานะผู้รับมอบอำนาจจากผู้เสียหายที่ 1 แต่ก็ถือว่าได้ร้องทุกข์ในฐานะที่ผู้เสียหายที่ 2 เป็นผู้เสียหายด้วยเช่นกัน ผู้เสียหายที่ 2 จึงเป็นผู้เสียหายในคดีนี้ และย่อมมีอำนาจในการถอนคำร้องทุกข์ เมื่อความผิดฐานยักยอกทรัพย์เป็นความผิดต่อส่วนตัวและคดียังไม่ถึงที่สุด ผู้เสียหายขอถอนคำร้องทุกข์เสียเมื่อใดก็ได้ เมื่อปรากฏว่าก่อนศาลชั้นต้นมีคำสั่งรับฎีกา ผู้เสียหายที่ 2 ถอนคำร้องทุกข์ สิทธินำคดีอาญามาฟ้องย่อมระงับไปตาม ป.วิ.อ. มาตรา 39 (2)

ฎีกาที่ 8980/2555
แม้โจทก์ร่วมเป็นเพียงผู้เช่าซื้อรถ แต่ผู้เช่าซื้อย่อมมีสิทธิครอบครองใช้ประโยชน์จากรถที่เช่าซื้อและมีหน้าที่ต้องส่งมอบรถที่เช่าซื้อคืนแก่ผู้ให้เช่าซื้อหากมีกรณีต้องส่งคืน เมื่อมีผู้ยักยอกรถนั้นไป โจทก์ร่วมย่อมได้รับความเสียหาย โจทก์ร่วมจึงเป็นผู้เสียหายมีอำนาจร้องทุกข์และขอเข้าร่วมเป็นโจทก์กับพนักงานอัยการได้โดยไม่จำต้องได้รับมอบอำนาจจากผู้ให้เช่าซื้อ และการที่ผู้ให้เช่าซื้อมอบอำนาจให้โจทก์ร่วมไปร้องทุกข์ก็ถือได้ว่า โจทก์ร่วมร้องทุกข์ในฐานะที่ตนเป็นผู้เสียหายด้วย ดังนั้น ไม่ว่าผู้ลงชื่อในฐานะผู้ให้เช่าซื้อในหนังสือมอบอำนาจให้โจทก์ร่วมไปร้องทุกข์จะเป็นผู้มีอำนาจลงชื่อหรือเป็นเจ้าของรถที่แท้จริงหรือไม่ และหนังสือมอบอำนาจมีข้อความถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่ ก็ไม่มีผลลบล้างการที่โจทก์ร่วมร้องทุกข์ในฐานะที่ตนเป็นผู้เสียหาย แม้โจทก์และโจทก์ร่วมมิได้นำบันทึกและหลักฐานการรับคำร้องทุกข์มานำสืบ แต่จำเลยก็เบิกความยอมรับว่าโจทก์ร่วมไปร้องทุกข์จริง กรณีจึงถือได้ว่า โจทก์ร่วมร้องทุกข์โดยชอบ พนักงานสอบสวนย่อมมีอำนาจสอบสวน โจทก์จึงมีอำนาจฟ้อง

ฎีกาที่ 3254/2552
จำเลยยักยอกรถที่เช่าซื้อขณะอยู่ในความครอบครองใช้ประโยชน์ของผู้เช่าซื้อ ผู้เช่าซื้อจึงเป็นผู้ได้รับความเสียหายจากการกระทำของจำเลยโดยตรง ดังนั้น แม้ผู้เช่าซื้อจะแจ้งความร้องทุกข์ให้ดำเนินคดีแก่จำเลยในความผิดฐานยักยอกในฐานะผู้รับมอบอำนาจจากผู้ให้เช่าซื้อก็ตาม ก็ถือได้ว่าได้ร้องทุกข์ในฐานะเป็นผู้เสียหายเองด้วยเช่นกัน ผู้เช่าซื้อย่อมมีอำนาจถอนคำร้องทุกข์ในฐานะที่เป็นผู้เสียหายด้วยคนหนึ่งได้

ฎีกาที่ 7960/2551
แม้ตามสัญญาเช่าซื้อจะมีข้อสัญญาห้ามมิให้ผู้เช่าซื้อนำรถยนต์ที่เช่าซื้อไปจำหน่ายให้แก่บุคคลอื่นก็ตาม ก็เป็นเรื่องระหว่างผู้ให้เช่าซื้อกับผู้เสียหายซึ่งจะต้องไปว่ากล่าวกันอีกส่วนหนึ่ง ทั้งข้อเท็จจริงยังได้ความจากคำเบิกความของผู้เสียหายว่าผู้เสียหายแจ้งให้บริษัทผู้ให้เช่าซื้อทราบแล้วว่าจะทำสัญญาเปลี่ยนตัวผู้เช่าซื้อเป็นจำเลย เมื่อจำเลยกับพวกร่วมกันหลอกลวงผู้เสียหายให้ขายดาวน์รถยนต์แก่จำเลย การกระทำของจำเลยจึงเป็นการกระทำต่อผู้เสียหายโดยตรง โดยผู้เสียหายไม่ได้มีส่วนร่วมในการกระทำความผิดฐานฉ้อโกงด้วย อีกทั้งขณะเกิดเหตุผู้เสียหายเป็นผู้ครอบครองและใช้ประโยชน์จากรถยนต์คันดังกล่าวในฐานะผู้เช่าซื้อ จึงเป็นผู้เสียหาย ตาม ป.วิ.อ. มาตรา 2 (4) ผู้เสียหายจึงมีอำนาจร้องทุกข์ให้ดำเนินคดีแก่จำเลยได้


ประเด็นที่ 2 คือ การตั้งข้อกล่าวหาผู้ที่มารับจำนำรถ

ปัญหาที่เกิดขึ้นในการทำคดีรับนำรถมีความผิดที่เข้ามาเกี่ยวข้อง คือ ความผิดฐานฉ้อโกง และยักยอก แต่พนักงานสอบสวนมักจะตั้งข้อหายักยอก โดยมองว่าผู้กระทำความผิดครอบครองรถอยู่แล้วเบียดบังเอาไป

แต่ถ้าหากพิจารณาดีดีแล้วจะเห็นว่า พวกแกงค์รับจำนำรถ มีพฤติการณ์ คือ ใช้กลอุบายทำทีว่ารับจำนำรถ ทั้งที่ความจริง คือการหลอกลวงให้มีคนเอารถไปจำนำ เมื่อได้รถแล้วก็เอารถไปขายต่อไม่ยอมคืนรถ การกระทำในลักษณะนี้เป็นความผิดฐานฉ้อโกง เพราะมีเจตนาโดยทุจริตมาตั้งแต่ต้น และแสดงข้อความอันเป็นเท็จ เอาทรัพย์ไป

ถามตอบวิอาญา เล่ม 1 เฉลิมวุฒิ สาระกิจ www.mebmarket.com ถามตอบวิอาญา เนื้อหากระบวนยุติธรรมทางอาญาก่อนถึงชั้นศาล หลักการสำคัญในทางอาญา ขั้นตอนการดำเนินคดีอาญา ผู้เสียหาย อำนาจสอบสวน อำนาจฟ้องคดี การระงับคดีอาญา การจับ ขัง จำคุก ค้น ปล่อย